آیین شمع‌گردانی تاسوعا در اردبیل

به گزارش قائم آنلاین، اغلب اشخاص برای برآورده شدن حاجات خود، روشن کردن شمع یا در اصطلاح «شام پا یلاماق» را نذر می‌کنند.

مردم اردبیل دارای آداب و رسوم و سنن خاصی در برگزاری مراسم عزاداری و سوگواری هستند، اما برخی از این مراسم از جمله شمع‌گردانی خاص منطقه‌ اردبیل است.

آغاز آئین عزاداری ماه محرم‌الحرام در استان اردبیل به‌ویژه مرکز استان، هم‌زمان با 27 ذی حجه و با مراسم تشت‌گذاری در اردبیل برگزار می‌شود، طی این مراسم سوگواران پس از مدیحه‌سرایی و عزاداری تشت‌هایی را به یاد تشنه کامی شهیدان کربلا پر از آب کرده و با زیارت کردن این تشت‌ها آب آن را به‌عنوان تبرک بر سر و صورت خود می‌ریزند.

بعدازظهر تاسوعا، مردم که قبلاً شمع‌های نذری خود را به تعداد 41 عدد از قبل تهیه کرده‌اند، پس از جاسازی شمع‌ها در «حیبه» یا پاکت پلاستیکی به طرف مسجد محله خود و سپس دیگر مساجد به راه می‌افتند.

شمع‌گردانی ممکن است به‌صورت انفرادی، چند نفری و یا گروهی انجام شود.

اگر این عمل به‌صورت گروهی انجام شود، اغلب برای هر دسته یک نفر سر گروه برگزیده می‌شود که این فرد به مسیر 41 مسجد مورد نظر کاملاً آگاه است و در پیشاپیش دسته حرکت می‌کند و علاوه بر رجزخوانی و فرستادن صلوات به پیامبر و ائمه‌ اطهار(ع) با صدای بلند و رسای خود افراد دسته را راهنمایی می‌کند.

وقتی شمع‌گذاران به مسجدی می‌رسند با فرستادن صلوات، تشت داخل مسجد را بوسیده و چند قطره از آب تشت را به‌عنوان شفابخش در داخل شیشه‌ای که همراه خود آورده‌اند می‌ریزند. اغلب شمع‌گذاران در هر مسجد فقط یک شمع روشن می‌کنند اما تعدادی هم هستند که بیش از یک عدد شمع در یک مسجد روشن می‌کنند.

در طول مسیر توزیع‌کنندگان شمع، کسانی‌که شربت، چایی، حلوا، شیر کاکائو، خرما و فتیر نذر کرده‌اند از دسته‌های شمع‌گذار پذیرایی می‌کنند.

شمع‌گذاران اغلب هنگام نزدیک شدن به مسجد در جلوی در آن اشعاری را که در مورد وقایع عاشوراست، می‌خوانند.

براساس این گزارش، در روز تاسوعا مساجد جامع، عالی قاپو، مسجد سلیمان و مسجد بزرگ بیشترین تعداد افراد شمع‌گذار را پذیرا می‌شوند. این مراسم تا غروب آفتاب ادامه دارد و بعد از آن اهالی به خانه‌های خود می‌روند.

سمیه درازی خبرنگار ایسنا (منطقه اردبیل)