روایت گل‌چینان مازندران از صبح‌های صورتی

به گزارش عصر قائم به نقل از خبرگزاری تسنیم از ساری، گل محمدی در مازندران دیگر فقط محصولی کشاورزی نیست؛ فرهنگی‌ است ریشه‌دار، آیینی‌ است بهاری، و روایتی‌ است از مقاومت، لطافت و زندگی.

صبح زود، هنوز آفتاب فرصت نکرده از دل کوه بیرون بیاید که صداها در باغ می‌پیچد: صداهایی آشنا، پرانرژی، میان عطر گل و خاک و شبنم.

زن‌ها سبد به دست، با چارقدهای گل‌دار، به سمت شیب‌ها می‌روند. شیب‌هایی آن‌قدر تند که پای ایستادن نمی‌دهد، اما برای این مردم، عادت شده. “مهتاب”، زنی 42 ساله از روستاهای دودانگه ساری است، به سمت‌ام می‌آید. سبدش پر از گل است، اما خنده‌اش پرتر.

می‌گوید: «هوا که بوی گل می‌گیره، انگار جان می‌گیریم. اردیبهشت و خرداد وقت لذت از عطر و بوی زندگیه. این گل‌ها با ما حرف می‌زنند.

کشت گل محمدی در سال‌های اخیر در دامنه‌های مازندران گسترش یافته است. مناطقی مانند سوادکوه، شیرگاه، بندپی غربی، بهشهر، و دشت‌سر نکا و مناطق پرشیب ساری و برخی شهرهای غرب مازندران کانون تولید شده‌اند و با بهره‌گیری از اقلیم مرطوب، خاک سبک و آب باران، تبدیل به باغ‌های صورتی شده‌اند که عطر زندگی را به مشام می‌رسانند .

کارشناسان کشاورزی معتقدند زمین‌های شیب‌دار، که اغلب برای کشاورزی سنتی مناسب نبودند، حالا با گل محمدی جان گرفته‌اند.

کارشناسان کشاورزی می‌گویند: «ما در 10 سال اخیر با بیش از هکتارها توسعه گل محمدی در زمین‌های غیرقابل کشت مواجه بودیم. این نه‌تنها درآمد خانوار روستایی رو به‌طرز قابل توجهی افزایش داده، بلکه مهاجرت معکوس هم به‌وجود آورد. چون بچه‌های روستا دوباره  برمی‌گردند به  سر زمین و ابادی اجدادی».

پسر نوجوانی را می‌بینم که با دستانی پرگل به سمت مادرش می‌دود. محمد سیزده سال دارد و امسال اولین‌بار است که در کار چیدن گل شرکت می‌کند.
می‌گوید: «مامان گفته اگه امسال خوب کمک کنم، منم به جشنواره می‌برند».

جشنواره‌هایی با عطر بهار

در بعضی از روستاهای استان، از نیمه دوم اردیبهشت تا اوایل خرداد، دایر است. جشنواره‌های گل محمدی.

روستای “لفور”، “درویش‌آباد” و “درونکلا” از مقاصد محبوب این ایام هستند. همین طور در مراسم گلاب‌گیری سنتی با دیگ‌های مسی، اجرای موسیقی محلی، نقالی بومی، و نمایشگاه‌های محصولات ارگانیک همه‌جا پر از شور و نشاط می‌شود.

در یکی از این جشنواره‌ها، مردی مسن کنار دیگ جوشان ایستاده. پارچه‌ سفید بلندی دور سرش پیچیده و با ملاقه‌ای بلند از اولین قطره گلاب، بازدیدکننده‌ای را مهمان می‌کند.

«عمو قربان» هفتاد ساله است و پنج دهه‌ است که گلاب‌گیری می‌کند. می‌گوید: «این عرقی که از دل گل بیرون میاد، فقط بوی گل نداره؛ بوی رنج و صبر مردم ماست».

گل محمدی در این مناطق فقط یک گیاه اقتصادی نیست؛ نماد است. در باورهای محلی، این گل با پاکی و دعا و برکت پیوند خورده. زنان محلی گلبرگ‌ها را در پارچه‌های سفید می‌پیچند و کنار سجاده می‌گذارند. در آیین‌های عروسی، پاشیدن گلاب نشانه‌ای از خوش‌یمنی و برکت است.

با این‌ حال، چالش‌ها نیز بی‌پاسخ نمانده‌اند. نبود صنایع فرآوری محلی، ضعف در بسته‌بندی استاندارد، و محدود بودن بازار فروش عمده از مهم‌ترین دغدغه‌های کشاورزان این منطقه است.

اما امید به توسعه بوم‌گردی و حمایت بیشتر دولت، باعث شده انگیزه همچنان زنده بماند.

حسین ملایی معاون امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران در جمع خبرنگاران اظهار داشت: کار برداشت گل‌محمدی از نیمه دوم اردیبهشت در استان آغاز شده است.

وی با تاکید بر اینکه چیدن گل محمدی کماکان تا اواسط خردادماه ادامه خواهد داشت‌ تصریح کرد: سطح زیرکشت گل‌محمدی در استان 574 هکتار است.

وی با تاکید بر اینکه بصورت میانگین هزار تن گل تر در استان تولید می‌شود خاطر نشان کرد: سطح زیرکشت گل‌محمدی در شهرستان‌های ساری، ارتفاعات نکا، بهشهر و گلوگاه همچنین در نوشهر و چالوس و سوادکوه پراکنده است.

ملایی به فروش خوب گل‌محمدی در استان اشاره کرد و گفت: کشت گل‌محمدی در اراضی شیب‌دار مناطق کوهستانی موجب افزایش درآمد خانوار روستایی و اشتغال‌زایی و تثبیت و جلوگیری از فرسایش خاک این مناطق شده است.

وی به اقلیم مناسب مازندران بویزه در اراضی شیبدار اشاره کرد و گفت: شرایط مناسبی برای کشت گیاه دارویی گل محمدی در استان مازندران فراهم است.

در گوشه گوشه کوهستان‌های مازندران آفتاب بالا آمده. سبدها پر شده‌اند، دست‌ها خسته‌اند، اما دل‌ها پر. وقتی کار به پایان می‌رسد، مهتاب دوباره برمی‌گردد، این‌بار با نگاهی سرشار از رضایت: «ما هر سال که گل می‌کاریم، دعا می‌کنیم همه‌چی مثل همین گل بشه؛ کوتاه، ولی پُربار. کم‌جان، ولی خوش‌عطر».

در دل شیب‌های سبز شمال، داستان‌ها در سبدها مانده‌اند. تا سال بعد، تا بوی بعدی، تا بار دیگر که دشت، صورتی شود.

انتهای پیام/