راهبردهای حفاظت از سواحل خزر

به گزارش قائم آنلاین،  سواحل در گذر تاریخ همواره اصلی‌ترین سکونت‌گاه انسان‌ها بوده است، به‌طوری که اکنون حدود دو سوم جمعیت جهان در محدوده ۶۰ کیلومتری دریا زندگی می‌کنند.

از بعدهای مختلف دسترسی به دریا برای کشورها یک امتیاز محسوب می‌شود، سواحل خاستگاه منابع نفت و گاز، بنادر و شهرهای ساحلی، محل دسترسی به آب فراوان، محل تأسیس کارخانجات و صنایع منطقه ساحلی بوده و فضایی بین خشکی و دریاست.

مناطق ساحلی تحت تأثیر متقابل عوامل اکولوژی و کاربری در محیط اطراف بر یکدیگر قرار گرفته است، این مناطق از اهمیت ویژه‌ای در روند توسعه کشور برخوردار هستند.

سیده معصومه بنی‌هاشمی مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات دریای خزر در گفت‌وگو با خبرنگارما، اظهار کرد: در منطقه ساحلی بخش جنوبی دریای خزر سه استان شمالی با مساحت حدود ۸۶۰ کیلومتر مربع در خط ساحلی قرار دارند که به ترتیب مازندران ۵۰۴/۵، گیلان ۲۵۰/۵ و گلستان با مساحت ۱۱۰‌ کیلومتر ساحل را به خود اختصاص دادند.

بنی هاشمی افزود: نوسانات ناهمگن‌تراز سطح آب دریای خزر، پیش روی و پس روی، شدت تغییر کاربری اراضی، عدم توجه لازم به موضوع آزادسازی حریم دریا، بهره‌برداری نادرست از منابع فرسایش و رسوب گذاری، روان گرایی، لرزه خیزی منطقه ساحلی، نبود سیستم تصفیه فاضلاب‌های خانگی صنعتی و کشاورزی و فقدان زمین مناسب برای دفع پسماند و مواد زائد به‌دلیل بالا بودن سطح آب زیرزمینی از جمله مهترین نقاط ضعف این پهنه ساحلی است.

وی تصریح کرد: سواحل جنوبی خزر در واقع بین دریای خزر در شمال و کوه‌های البرز در جنوب شامل جلگه‌های ساحل شمالی که بیشترین تراکم جمعیت در این قسمت از کشور است، وجود دارد.

بنی‌هاشمی بیان کرد: جمعیت کل ساحل نشینان در سواحل جنوبی خزر ۸۰۱ هزار و ۳۷۱ نفر می‌باشد که استان مازندران با ۴۳۸ هزار و ۴۷۹ نفر و ۵۴/۶ درصد، بیشترین جمعیت در منطقه ساحلی را به خود اختصاص داد.

وی خاطرنشان کرد: مساحت کل منطقه ساحل نشینان ۱۰هزار و ۸۶ کیلومتر مربع است که استان مازندران با ۴۸۴۱/۷ کیلومتر مربع معادل ۴۸ درصد بیشترین مساحت منطقه ساحلی را داراست.

بنی هاشمی افزود: بیشترین مساحت متعلق به دهستان چهارکوه در بخش مرکزی شهرستان کردکوی استان گلستان با ۶۶۶/۶ کیلومتر مربع و کمترین مساحت متعلق به دهستان میرشمس الدین در شهرستان تنکابن استان مازندران با ۱۱ کیلومتر مربع است.

مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات دریای خزر یادآورشد: بیشترین جمعیت ساحلی متعلق به دهستان خیرودکنار نوشهر با ۳۶ هزار و ۳۶۴ ‌نفر و کمترین جمعیت متعلق به دهستان بنفشه تپه بخش نوکنده شهرستان بندرگز استان گلستان با هزار و ۷۷۲ نفر است.

وی اضافه کرد: بیشترین تراکم جمعیت مناطق ساحلی در بین این سه استان متعلق به دهستان میرشمس‌الدین با ۷۹۴/۱کیلومترمربع و دهستان ساحلی بابلسر با ۷۳۳/۲ نفر در کیلومتر مربع در جایگاه دوم قرار دارد.

بنی هاشمی گفت: کمترین تراکم جمعیت مربوط به دهستان نفتلیجه شهرستان گمیشان استان گلستان با ۵/۷ نفر در کیلومترمربع است.

وی به مهمترین چالش‌ها و مشکلات سواحل اشاره کرد و افزود: در راستای توسعه پایدار مناطق ساحلی عواملی چون بالابودن تراکم جمعیت، عدم تعادل در توزیع جمعیت با توان محیطی، بهره برداری نامناسب و آلودگی منطقه مؤثرند.

مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات دریای خزر در پایان اظهار کرد: راهبرد حفاظت از سواحل جلوگیری ازگسترش بی‌رویه شهرنشینی، تغییر کاربری اراضی متناسب با توان محیطی، حفاظت از حریم رودخانه‌ها و دریا، جلوگیری از آلودگی و … است.