فوتبال و کودتا

به گزارش قائم آنلاین، روزنامه اعتماد نوشت:‌ «ماجرای سقوط دولت چپ‌گرای شیلی در سپتامبر ۱۹۷۳ همزمان شد با رقابت دور نهایی انتخابی جام جهانی فوتبال میان تیم‌های شیلی و شوروی. هرچند بعد از کودتا، مرزهای شیلی بسته شده بود و کسی اجازه ورود و خروج از آن را نداشت، پینوشه و مشاورانش می‌خواستند برای عادی نشان دادن اوضاع این کشور، بازی رفت و برگشت با شوروی را به هر قیمتی که باشد، برگزار کنند.

البته خود ژنرال کودتاگر به شماری از مامورانش دستور داده بود همه حرکات اعضای تیم را زیر نظر داشته باشند تا کسی هوس «قهرمان‌بازی» به سرش نزند؛ به‌ویژه آن که برخی از فوتبالیست‌های آن زمان شیلی به طرفداری از آلنده مشهور بودند. بازی رفت در فضایی سنگین و پرتنش برگزار شد و حکومت شوروی ورود خبرنگاران و عکاسان به ورزشگاه را هم ممنوع کرد. حتی صحبت از این بود که شاید شوروی، اعضای تیم شیلی را گروگان نگه دارد و بعد آنان را با چپ‌های سرشناس دربند پینوشه معاوضه کند. آن زمان دو هفته از کودتا در شیلی می‌گذشت، روابط سیاسی دو کشور کاملا قطع بود و مسکو دولت جدید مستقر در سانتیاگو را به رسمیت نمی‌شناخت. بازی بدون گل، مساوی به پایان رسید و جز برخی حواشی کم‌اهمیت اتفاق خاصی برای اعضای تیم شیلی نیفتاد. قرار بود بازی برگشت در ورزشگاه ملی شیلی واقع در سانتیاگو برگزار شود؛ یعنی همان جایی که در جریان عملیات کودتا چند هزار نفر از طرفداران آلنده را دست‌بسته به آنجا برده و زیر شکنجه یا به ضرب گلوله کشته بودند.

زمانی که ناظر فیفا برای تایید کیفیت زمین به شیلی سفر کرد تازه یک هفته از تخلیه آن ورزشگاه از اجساد قربانیان می‌گذشت و هنوز عده زیادی از زندانیان آنجا بودند. نماینده فیفا این مسائل را نادیده گرفت و اجازه بازی را صادر کرد اما فدراسیون فوتبال شوروی با این پیام که «بازی در شیلی ممکن نیست» از فیفا خواست که بازی برگشت در زمینی بی‌طرف انجام شود، اما هم فیفا و هم فدراسیون فوتبال شیلی این پیشنهاد را رد کردند. شوروی روز یازدهم نوامبر ۱۹۷۳ با اعلام این که «نمی‌شود در ورزشگاهی که هنوز به خون میهن‌پرستان شیلیایی آلوده است، بازی کرد» روی حرف خود ماند و تیم فوتبالش را به شیلی نفرستاد. نماینده فیفا بازی را بدون تیم مهمان برگزار کرد که بعد از سوت داور فقط ۳۰ ثانیه طول کشید و با یک گل به نفع شیلی خاتمه یافت.

جالب این که نوشته‌اند ۱۵ هزار نفر هم شاهد این بازی ۳۰ ثانیه‌ای بودند. رنه کورت، سخنگوی آن زمان فیفا گفت: «از ۱۹۳۰ به این سمت، این نخستین باری است که تیمی خودخواسته، آن‌ هم به دلایل سیاسی از رقابتی در این سطح کنار می‌کشد» اما نیویورک‌تایمز ذوق‌زده از تصمیم فیفا با تیتر «شوروی از جام جهانی بیرون انداخته شد» گزارشی از این ماجرا نوشت. به هر رو شوروی که در آن سال‌ها یکی از بهترین تیم‌های فوتبال جهان را داشت و در دو جام جهانی قبلی، یک بار تا یک‌چهارم و یک بار تا نیمه‌نهایی صعود کرده بود از حضور در جام جهانی ۱۹۷۴ (آلمان غربی) بازماند. شیلی هم یکی از بدترین تیم‌های آن جام جهانی بود و در همان دور نخست، از جریان این رقابت‌ها حذف شد.»