و خدایی که همین نزدیکی‌ها است…

در راستای ترویج این فرهنگ قرآنی و ترغیب نوجوانان و جوانان علاقمند به آموزه‌های کلام وحی، گفت‌وگویی را با این چهره و فعال قرآنی ترتیب داده‌ایم که در ذیل این مطلب می‌خوانید:

با سلام، لطفا خودتان را معرفی کنید و بفرمایید از چه زمانی فعالیت‌های قرآنی خود را آغاز کرده‌اید؟

بنده علی حسن‌پور هستم 41 ساله از شهرستان ساری که از دوران کودکی آموزش قرآن را با توجه به علاقه وافری که به این حوزه داشتم آغاز کردم و از سن 11 سالگی با جمع کردن دوستان هم سن و سال همسایه و هم محلی در خانه‌مان، آموزش قرآن را به لطف و برکت قرآن آغاز کردم.

البته در آن زمان خیلی ما به امکاناتی مثل ضبط صوت دسترسی نداشتیم و بیشتر قرائت‌های معنوی را از محافل ختم و مساجد می‌شنیدم و در کنار لذت شنیدن کلام‌الله مجید، سعی در یادگیری و تقلید در قرائت می‌کردم تا اینکه بعدها توانایی تهیه ضبط صوت را پیدا کردم و آموزش قرائت و لحن قرآن را با نظم و انسجام بیشتری پیگیری کردم.

مشوق شما برای یادگیری و آموزش قران کریم چه کسی یا کسانی بودند؟

البته مشوق من و آموزش اصولی قرآن بر می‌گردد به جلسات مرحوم استاد حسین قرآنی که آن زمان در کانون شهید فهمیده سری برگزار می‌شد و تقریبا 12 ساله بودم.

پس از این آشنایی، در سال 74 در جلسات حفظ قرآن کریم استاد قربانی که آن زمان در حسینیه استانداری مازندران برگزار می‌شد شرکت کردم که تا 10 جزء قرآن را در این جلسات، حفظ کردم؛ سپس در سال 77 به خدمت سربازی رفتم و تا جزء 20 را در این فاصله حفظ کردم و پس از پایان خدمت، در اواخر سال 79 موفق به حفظ کامل قرآن کریم شدم.

محفل قرآنی امام حسن مجتبی(ع) از چه زمانی آغاز به کار کرده است؟

این جلسه قرآنی از اردیبهشت سال 86 با تقریبا 8 نفر از بچه‌های دانشجو و هیئتی در کوی اتحاد ساری شروع شد و الحمدلله همچنان هم ادامه دارد و حالا در حدود 30 نفری عضو داریم؛ البته در این میان یک تعدادی از اعضا به دلیل اشتغال، ازدواج، مهاجرت و عواملی این چنینی از جمع ما رفتند اما برخی از افراد هم هستند که از ابتدا تاکنون همچنان در این جلسه حضور دارند.

چه گروه‌های سنی در این جلسه قرآنی حضور دارند و چگونه افراد به این جلسه ترغیب می‌شوند؟

تقریبا از نوجوان 11 ساله تا جوان 35 ساله در جلسه ما حضور دارند و از آنجا که جلسات قرآن ما از همان بدو کار به صورت هفتگی و در منزل خود اعضا به صورت نوبتی برگزار می‌شد و تمام سعی من این بود که با اعضا در درجه اول رفیق و مأنوس شوم و فقط فضای جلسه قرآن به لحن و تجوید ختم نشود، در همه این سال‌ها تمام تلاش‌مان را کردیم تا اعضا با قرآن، اُنس پیدا کنند تا اینکه بخواهیم قاری پروری کنیم.

به نظر شما چه آسیب‌هایی در جلسات و محافل قرآنی وجود دارد که لازم است تصحیح شود؟

من معتقدم جلسات و محافل قرآنی باید از فضایی که در حال حاضر متاسفانه در سراسر کشور وجود دارد، کمی فاصله بگیرد؛ یعنی به این صورت است که یک فرد در مدارس، قرآن می‌آموزد و در غالب جلسات و محافل قرآنی به همان نکات اکتفا می‌شود؛ یعنی همان موارد در جلسات قرآنی مهدها، بسیج و مراکز قرآنی تکرار می‌شود و طبیعتا به دلیل اینکه نکته جدیدی به او منتقل نمی‌شود، زدگی ایجاد می‌کند.

در جلسات قرآنی جدا از اینکه قرآن آموزان با مفاهیم قرآنی آشنا می‌شوند باید با آیات قرآن، انس بگیرند و آن رفاقت، صمیمت و رفتاری که از یک فرد قرآنی باید دیده شود در این جلسات زنده شود و به نحوی باشد که موجب جذب جوانان و نوجوانان علاقمند شود.

چه برنامه‌هایی در این محفل قرآنی انجام می‌شود؟

جلسه قرآنی ما که دوساعت می‌انجامد با دعای فرج و صلوات خاصه امام رضا (ع) آغاز می‌شود و در ادامه تکلیف هفته که تلاوت صحیح دو آیه با صوت یک استاد برجسته است در کلاس مجددا پخش و هر یک از اعضا قرائت می‌کنند و اشکالات گفته می‌شود و در یک ساعت دوم جلسه، به احکام، نکات تفسیری قرآنی، پخش نکات اخلاقی از زبان بزرگان و در نهایت با روضه اهل بیت (ع) و در آخر با دعای فرد فرد هر یک از بچه‌ها، جلسه پایان می‌یابد.

نقش محافل قرآنی در تربیت نسل‌های دهه هفتاد، هشتاد و نودی چیست؟

قطعا نکاتی که در این جلسات قرآنی که پر از نور و برکت هستند، در قلب‌ها و جان‌ها می‌ماند؛ به طور نمونه ما در جلسات به مباحث تفسیر آیات قرآن می‌پرداختیم و یکی از مواردی که خیلی تاکید می‌کردیم موضوع احترام به پدر و مادر بود که بارها در قرآن تکرار شده است؛ خود اعضا اذعان می‌کردند که گاها پیش می‌آمد که با والدین‌مان، تندی می‌کردیم اما تفسیر و مباحث مطرح شده در جلسات قرآن در خصصو حفظ احترام والدین، موجب می‌شد که تلنگر شدیدی به ما وارد شود و سخت از این رفتار پشیمان می‌شدیم.

ما در جلسات به اعضا می‌گفتیم که حداقل یکی از آیات قرآن که می‌توانیم به آن عمل کنیم، حفظ احترام پدر و مادر است و بازخورد این موضوع را هم گرفتیم؛ تا جایی که والدین اعضا می‌گفتند که رفتار بچه‌ها پس از حضورشان در جلسات قرآن، خیلی در ارتباط با ما تغییر پیدا کرده است؛ حتی معتقد بودند فرزندان‌شان تا چند روز پس از حضور در جلسات قرآن، تحت تاثیر فضای روحانی و معنوی آیات وحی، اخلاق و رفتارشان همراه با معنویات بوده است.

من معتقدم ما باید به گونه‌ای عمل کنیم که قرآن را برای نوجوانان و جوانان خیلی سخت نکنیم، خیلی راحت و ساده، آموزه‌های قرآن را به آنان آموزش و منتقل کنیم و قطعا هر دل آماده و پاکی، آموزه‌های قرآنی را می‌پذیرد و حال می‌خواهد ان فرد یه جوان دهه شصتی باشد یا یک نوجوان دهه هشتاد و نودی.

آیا برنامه‌های جانبی هم دارید؟

بله، ما چند برنامه بود که طی این سال‌ها انجام دادیم و خیلی به جذب و صمیمت اعضای جلسه کمک کرد؛ یکی از این برنامه‌ها بحث اردوهای داخل شهری بود و در این اردوها خیلی راحت و صمیمی با بچه‌ها رفتار می‌کردیم، اردوهای خارج از استان هم داشتیم و مهم‌ترین آن سفر سالانه زیارت امام رضا (ع) بود که گاها افراد با خانواده‌های خود در این سفرها شرکت می‌کردند.

جدا از این برنامه‌ها، یک برنامه ثابت آخر سال داشتیم و آن برگزاری جلسه قرآن در رستوران حاج حسن یکی از رستوران‌های مطرح و معروف ساری بود که همچنان هم پا برجا است؛ در این برنامه، دو ساعت جلسه قرآن در یکی از سالن‌های شیشه‌ای این رستوران برگزار می‌شد و در پایان، اعضا به اتفاق خانواده‌هایشان به صرف شام، پذیرایی می‌شدند و ما نشان دادیم که حتی در یک رستوران هم می‌شود جلسات قرآن برگزار کرد که جدا از اینکه خیلی هم مورد استقبال اعضا و خانواده‌هایشان قرار گرفت، به نوعی تبلیغ قرآن نیز بود.

البته در کنار سایر برنامه‌های جانبی، ما برنامه‌هایی مثل فوتبال سالنی و چمن و یا استخر هم داشتیم که به رفاقت و صمیمت بین اعضا بسیار کمک کرد.

طی این سال‌ها شما با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم کرده‌اید؟

یکی از مشکلات بحث ایجاد انگیزه در اعضای حاضر در جلسه است؛ به هر حال سطح توانایی هر یک از افراد متفاوت است و گاه این فاصله در برخی از نفرات ایجاد کاهش رغبت و زدگی از جلسه می‌کند که با تمهیدات و رفتارهایی که با اعضا داشتیم تلاش کردیم تا این کاهش رغبت به حداقل ممکن برسد.

بحث دیگر این بود که این جلسه مختص به نفرات خاصی نیست؛ یعنی سعی کردیم که این ذهنیت که جلسه مختص افراد خاص با یک پوشش و نگرش مذهبی است را کمرنگ کنیم و هر فردی با هر پوششی که علاقمند به حضور در جلسه است، استقبال کردیم و اعتقاد به باطن افراد داشتیم و طبیعتا حضور در این جلسات خود به برکت و نور قرآن بسیاری از مسائل را اصلاح و مرتفع خواهد کرد.

بنظر من یکی از اشکالات برنامه‌ها و کارهای موازی است که از سوی نهادهای گوناگون در حال انجام است؛ هر یک از این نهادها، برنامه‌های خودشان را دارند و در نهایت آن تاثیرگذاری مورد انتظار اتفاق نمی‌افتد. علیرغم اینکه هر یک از این نهادها دارند تلاش و زحمت خودشان را می‌کشند اما اگر بتوان تمهیدی اتخاذ کرد که هر نهادی به طور تخصصی یک بخش کار را انجام دهد مثلا یک نهاد به طور تخصصی حفظ، یک نهاد روخوانی، یک نهاد قرائت، یک نهاد تفسیر و به همین منوال، به نظر می‌رسد خروجی بهتر و مفیدتری حاصل شود.

البته یکی از مشکلات جدی، عدم حمایت مالی چنین محافل قرآنی خودجوش خانگی است، ما هم با خیلی از مشکلات مالی طی این سال‌ها مواجه بودیم که به لطف خدا پشت سر گذاشتیم اما اگر حمایت مالی انجام می‌شد خیلی بهتر امورات پیش می‌رفت.

از مسئولان چه انتظاری دارید؟

ما انتظار خاصی از مسئولان نداریم اما باید بگوییم که برخی از موسسات قرآنی تا چند صد میلیون اعتبار دریافت می‌کنند اما شاید آن چنان بازدهی لازم را ندارند. اگر یک مقداری به ما و محافلی مثل ما حمایت مالی صورت گیرد، طبیعتا خیلی بهتر از این می‌شود کار را پیش برد.

از مسئولان انتظاری که داریم این است که جلسات خانگی این چنینی را بیشتر حمایت و تقویت کنند و الزاما حمایت محدود به کمک‌های مالی نمی‌شود و هر چه فضای جامعه به سمت قرآن و آموزه‌های قرآنی پیش رود، برکات معنوی و نورانی آن در جامعه متبلور می‌شود.

طی این سال‌ها چه برکاتی را از قرآن در زندگی شخصی خود تجربه کرده‌اید؟

برکات حضور در جلسات قرآن، قابل وصف نیست؛ بنده از همان دوران نوجوانی خودم برکاتی را در زندگی خودم دیدم که قابل بیان نیست؛ البته یکی از برکات جلسات قرآن پیدا کردن دوستان باصفا و با ایمان است که واسطه این رفاقت، انس با قرآن و حضور در این جلسات است.

در زندگی آدمی گاها شرایطی به وجود می‌آید که با مشکلاتی مواجه می‌شوید که نمی‌توانید آن را با کسی در میان بگذارید، اما در ادامه می‌بینید که خداوند به برکت قرآن، افرادی را سر راه شما قرار می‌دهد که مشکل‌تان مرتفع می‌شود.

آبرو و وجهه‌ای که به برکت قرآن، آدمی به دست می‌آورد چیز بسیار گران‌بهایی است که نمی‌توان در هر جایی به آن دست یافت؛ برکات قرآن به وضوح در زندگی آدمی قابل لمس و شهود است.

توصیه شما به نوجوانان و جوانان چیست؟

توصیه من به همه مخاطبان شما این است که حداقل روزی یک صفحه قرآن که زمان زیادی هم نمی‌برد را قرائت کنند و حتی‌المقدور به معنای آن هم توجه کنند و مطمئن باشند به آگاهی‌هایی که در زندگی خودمان به آن نیاز داریم دست پیدا می‌کنیم و به آرامش زایدالوصفی خواهید رسید.

نکته بعدی اینکه احترام محض والدین خود را حفظ کنند؛ به نحوی نباشد که با پدر و مادر خودمان معامله کنیم، یعنی برخورد با والدین‌مان به صورت شرطی نباشد که تنها اگر خوبی کردند به آن‌ها خوبی کنیم.

شما نقش قرآن را در سبک زندگی امروز جامعه تا چه اندازه مفید می‌بینید؟

آن چیزی که در جامعه امروزی، گمشده جامعه بشری کنونی ما است، دوری از قرآن و اخلاق قرآنی است؛ وقتی به جامعه نگاه می‌کنیم در می‌یابیم که سبک زندگی اسلامی که بارها مقام معظم رهبری بدان اشاره کردند به فراموشی سپرده شده است.

در شرایط کنونی چه در بحث غذا خوردن، چه پوشش، چه رفتار دچار یک دگرگونی رفتاری شده‌ایم؛ حتی در فضای مجازی شاهد هتک حرمت نژادها، طوایف، مشاغل گوناگون و حتی پدر و مادران هستیم.

از سویی دیگر می‌بینیم که چه مشکلاتی در زندگی زناشویی وجود دارد و با کوچکترین مشکلی، زوجین تحمل زندگی با یکدیگر را ندارند، ریشه همه این مشکلات، گم شدن اخلاق و سبک زندگی اسلامی در جامعه امروز ما است.

انحرافات و فساد حال حاضر جامعه به ما هشدار می‌دهد که باید به سمت اخلاق، انس با قرآن و سبک زندگی اسلامی حرکت کنیم تا بتوانیم این گمشده را که موجب مشکلات فراوانی در اجتماع شده را بیابیم.

اگر بنا باشد یک آیه قرآنی به ما هدیه دهید چه آیه از قرآن را انتخاب می‌کنید؟

من آیه 63 سوره فرقان با این عبارت « وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً » و معنا که  بندگان خداى رحمان كسانى‌اند كه روى زمين بى‌تكبّر راه مى‌روند، و هرگاه جاهلان آنان را طرف خطاب قرار دهند (و سخنان نابخردانه گويند) با ملايمت (و سلامت نفس) پاسخ دهند.

من اثر این آیه را در زندگی شخصی خودم وقتی در فضای مجازی فعالیت می‌کردم، تجربه کردم، فردی در فضای مجازی به من فحش و ناسزا می‌داد و من همان جا به او سلام کردم و این برایش عجیب بود که من دارم به او اهانت می‌کنم و در پاسخ به من سلام می‌کند و من در پاسخ به او گفتم که من این رفتار را از قرآن یاد گرفتم و همین رفتار قرآنی موجب شد که آن فرد با من رفیق شد و واقعا این خاطره برای من خیلی جالب بود.

مع‌الوصف باید بگوییم جلسات خانگی قرآن کریم، نقش‌ آفرین اهداف قرآنی در جامعه خواهند بود و احیای این جلسات به ایجاد انس هرچه بیشتر جامعه با مبانی قرآن کمک می‌کند.

محتوای غنی قرآنی باید در اختیار جلسات خانگی قرار گیرد تا شاهد ارتقای سطح محتوایی، آموزش مفاهیم و تفسیر در کنار روخوانی و صحیح‌خوانی باشیم. سادگی و بی‌تکلف بودن جلسات خانگی با حفظ ساختار سنتی خود اهمیت ویژه‌ای دارد، هرچه غنای محتوایی بیشتر باشد برقراری انس با این مصحف شریف نیز بیشتر خواهد بود.

اگر ساماندهی جلسات خانگی قرآن با استفاده از ظرفیت‌های علمی و فرهنگی استان‌ها انجام شود در نهایت شاهد انس و ارتباط بیش از پیش مردم به‌ویژه نوجوانان و جوانان با قرآن خواهیم بود. برای جذب جامعه هدف باید دارای فکر، ایده و خلاقیت باشیم.

در شرایطی که متاسفانه امروزه قرآن سهم کمی در زندگی مردم دارد و در واقع نقش آن کمرنگ و این موضوع سبب ایجاد آسیب‌های زیادی در زندگی مردم شده است، بدون شک برپایی جلسات سنتی قرآن کریم در سطح مناز یکی از تأثیرگذارترین برنامه‌ها، در خصوص ترویج فرهنگ قرآنی است که باید زمینه نهادینه کردن آن را در جامعه به ویژه در میان نوجوانان و جوانان، بیش از پیش فراهم آوریم.

گفتنی است بانی جلسات و محافل خانگی، فعالان و چهره‌های قرآنی هستند که به صورت آتش به اختیار و بدون منابع و حمایت‌های دستگاه‌ها و فرمایشات دستوری و ابلاغی، به ترویج قرآن در میان نوجوانان و جوانان می‌پردازند؛ اقدامی تحسین برانگیز که گسترش و توسعه کمی و کیفی آن نقش بسزایی در تحقق جامعه قرآنی و ترویج سبک زندگی اسلامی در جامعه دارد.