حکم شرعی موتورسواری بانوان: نظر مراجع چیست؟

به گزارش عصر قائم به نقل از  ثریا پدیده موتورسواری بانوان و همچنین استفاده از دوچرخه توسط زنان در شهرهای ایران، به یک واقعیت اجتماعی و فرهنگی مشهود تبدیل شده است. این موضوع که گاه به عنوان نمادی از استقلال زنان نیز مطرح می‌شود، حساسیت‌های فقهی و اجتماعی خاصی را به همراه دارد و لزوم بررسی دقیق حکم شرعی آن را دوچندان می‌کند.خبرگزاری حوزه در همین راستا، گفتگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین حسین وحیدپور، کارشناس مسائل فقهی و احکام، ترتیب داده است تا ابعاد مختلف این موضوع روشن شود و به درک بهتری از محدودیت‌ها و شرایط دوچرخه‌سواری بانوان و موتورسواری آن‌ها دست یابیم.

حکم اولیه و ثانویه موتورسواری بانوان

حجت‌الاسلام وحیدپور در پاسخ به سوالی درباره حکم موتورسواری یا دوچرخه‌سواری برای بانوان مطابق با نظر مراجع عظام تقلید، توضیح داد: “در این مورد دو نوع حکم داریم: اولیه و ثانویه. از منظر حکم اولیه، نفس نشستن خانم بر روی زین موتور یا دوچرخه، فی‌نفسه مانند نشستن بر صندلی، اشکالی ندارد.”

وی افزود: “اما از منظر حکم ثانویه، که به شرایط و عوارض جانبی یک عمل توجه دارد، موضوع متفاوت است. موتورسواری بانوان یا دوچرخه‌سواری آن‌ها در معابر عمومی، به دلیل قرار گرفتن در معرض دید نامحرمان، می‌تواند عنوان ثانوی پیدا کند.”

این کارشناس احکام تأکید کرد: “این عمل به دلیل احتمال ایجاد مفسده و گشوده شدن راه برای فسادهای بعدی، می‌تواند با منع شرعی مواجه شود. بنابراین، بر اساس حکم ثانویه، اکثر مراجع تقلید، موتورسواری و دوچرخه‌سواری بانوان در معابر عمومی را جایز نمی‌دانند.”

حجت‌الاسلام وحیدپور راهکاری را نیز پیشنهاد داد: “می‌توان فضاهای اختصاصی مانند پارک‌ها و بوستان‌های ویژه بانوان ایجاد کرد و در آنجا پیست‌های مناسب برای این منظور در نظر گرفت تا بانوان بتوانند در محیطی امن و مناسب از این فعالیت‌ها بهره‌مند شوند.”

نقش تعبّد در پذیرش احکام شرعی

در بخش دیگری از گفتگو، حجت‌الاسلام وحیدپور به پرسشی درباره امکان ارائه دلایل عقلی برای تمام احکام دین پاسخ داد و گفت: “نگاه‌ها باید اصلاح شود. جلب افراد به دین با تفاسیر مادی‌گرایانه از احکام، صحیح نیست. هدف اصلی احکام الهی، تربیت انسان در مسیر بندگی و عبودیت است.”

وی با بیان اینکه احکام نقشه راه سعادت هستند، افزود: “عبد باید تابع مولای خود باشد. ما چیزی به نام فلسفه احکام به این معنا که برای هر حکمی توجیه مادی پیدا کنیم، نداریم. اینکه بگوییم نماز ورزش سوئدی است تا جوان جذب شود، پذیرفته نیست. اگر ورزش هدف است، می‌توان صرفاً ورزش کرد؛ اما نماز، تعبّد است.”

این کارشناس فقهی ادامه داد: “چرا نماز صبح دو رکعت است یا چرا بلند خوانده می‌شود؟ این‌ها اموری تعبدی هستند که شاید هرگز نتوانیم به حکمت کامل آن‌ها پی ببریم. احکام، امتحانی برای عبودیت هستند، همانطور که ابلیس با چون و چرا کردن در برابر امر خدا، از فرمان سرپیچی کرد.”

حجت‌الاسلام وحیدپور تصریح کرد: “عقل در جزئیات احکام، داور نهایی نیست و درک کامل چرایی احکام فراتر از توان عقل بشری است. تلاش برای یافتن توجیهات عقلی و علمی برای هر حکم شرعی، ممکن است بی‌فایده باشد و حتی با پیشرفت علم و رد شدن برخی توجیهات، موجب تزلزل اعتقادات گردد.”

وی در پایان توصیه کرد: “بهتر است از ارائه دلایل غیرقطعی و احتمالی برای احکام پرهیز کرده و بر اصل تعبّد و اطاعت از دستورات شرع تأکید کنیم تا از ایجاد تناقض بین دین و علم نیز جلوگیری شود. یافتن دلایل قطعی عقلی و علمی برای همه احکام، امری تقریباً غیرممکن است.”

منبع: حوزه