زن؛ ستون آرامش و معماری پنهان خانواده

به گزارش عصرقائم به نقل از پایگاه خبری تحلیلی بلاغ؛ فاطمه قربانی| زن در خانواده، صرفاً یک نقش زیستی یا یک جایگاه اجتماعی نیست؛ او معماری پنهان خانه، روح جاری زندگی و سرچشمه آرامشی است که در لحظات دشوار، خانواده را بر پا نگه می‌دارد. زن، در متن حیات خانوادگی حضور دارد؛ حضوری که با عاطفه، دانایی، صبر و قدرت درونی همراه است. بسیاری از آن‌چه ما به‌عنوان «آرامش خانواده» از آن یاد می‌کنیم، در حقیقت محصول هوش هیجانی، مدیریت عاطفی و درایت زن است؛ مدیریتی که نه با هیاهو، بلکه با ظرافت، فهم عمیق و سکوت‌های سنجیده شکل می‌گیرد.

در منطق قرآن، زن در مرکز مفهوم «سکونت» قرار دارد: «لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا». این آیه، تفسیر روشنی از نقش بنیادین زن در پیوند زناشویی ارائه می‌دهد؛ اینکه آرامش، مقصد و غایت این پیوند است و زن، زبان و حامل این آرامش است. آرامشی که نه منفعلانه، بلکه آگاهانه و فعالانه به‌وجود می‌آید. قرآن، زن را در جایگاه مادری، همسری و تربیت نسل، در مرکز توجه قرار داده و این جایگاه را نه با تعارف، بلکه با تعریفی هستی‌شناسانه تثبیت کرده است.

از منظر روان‌شناسی خانواده نیز، پژوهش‌ها نشان می‌دهد کیفیت رابطه زن با اعضای خانواده، بیشترین ارتباط را با سلامت روان و تاب‌آوری جمعی دارد. زمانی که مادر، همسر و زنِ خانه، از امنیت روانی، احترام و جایگاه واقعی برخوردار باشد، این امنیت به‌طور مستقیم در رفتار و سلامت روحی کودکان و حتی پدر خانواده بازتاب پیدا می‌کند. زن، محور تنظیم احساسات در خانه است؛ او با نگاه مهربانانه، با کلامی که درد را آرام می‌کند، و حتی با سکوتی که حامل فهم است، جهان درونی خانواده را سامان می‌دهد.

زن، تنها مدیریتِ امور خانه را برعهده ندارد؛ بلکه مشعل‌دار معناست. او نه‌تنها نسل را به دنیا می‌آورد، بلکه فرهنگ، اخلاق، ایمان، هویت و امید را منتقل می‌کند. اگر خانواده را یک پیکره اجتماعی بدانیم، زن قلب تپنده آن است؛ قلبی که با محبت می‌تپد و با ایمان، مسیر را روشن نگه می‌دارد. بسیاری از خانواده‌های پایدار، بر شانه‌های زنانی استوارند که دیده نمی‌شوند اما حضورشان، ستون‌های نامرئی خانه را ساخته است.

در لحظات بحران، هنگامی که فشارهای اقتصادی، تنش‌های بیرونی یا مشکلات روحی، ساختار خانواده را تا مرز فرسایش پیش می‌برد، این زنان‌اند که با صبر حکیمانه، تدبیر عاطفی و روحیه سازنده، انسجام خانه را حفظ می‌کنند. گاهی تنها یک جمله دلگرم‌کننده، یک لبخند یا یک تصمیم مادرانه می‌تواند مانع فروپاشی شود. اینجاست که نقش «زن» از کارکردهای معمول فراتر رفته و به سطحی از مدیریت معنوی و روان‌شناختی می‌رسد که ستون خانواده بر آن تکیه زده است.

از سوی دیگر، زن مهم‌ترین نقش را در انتقال سرمایه‌های معنوی و اخلاقی به نسل آینده دارد. نخستین تصویر کودک از محبت، امنیت، ایمان، احترام و انسانیت، در آیینۀ رفتار مادر شکل می‌گیرد. کودک، معنای آرامش را در آغوش مادر می‌آموزد؛ معنای اعتماد را در نگاه او تجربه می‌کند و مفهوم ارزش‌ها را در رفتار او درونی می‌سازد. از این‌رو مادر تنها پرورش‌دهنده کودک نیست، بلکه بنیان‌گذار نظام ارزشی خانواده است. بدون حضور زنِ آگاه، خانواده از ریشه معنایی تهی می‌شود.

در جامعه امروز، با وجود چالش‌های اقتصادی، فشارهای اجتماعی و تغییرات سریع سبک زندگی، نقش زن بیش از هر زمان دیگری به چشم می‌آید. زن امروز علاوه بر مسئولیت‌های خانوادگی، در عرصه‌های اجتماعی، علمی و فرهنگی نیز فعال است و هم‌زمان بار عاطفی خانواده را نیز به دوش می‌کشد. این چندبعدی بودن، نشانه ضعف نیست؛ بلکه نمایش قدرت سازندگی و هویت‌بخشی زن است. حضور زن در جامعه، زمانی اثرگذارتر و سالم‌تر خواهد بود که جامعه نیز متقابلاً به نیازهای او توجه کند، جایگاهش را به رسمیت بشناسد و ارزش واقعی نقش او را درک کند.

هفته زن، فرصتی است برای بازخوانی این حقیقت فراموش‌شده که زن، حاشیه زندگی نیست؛ متن زندگی است. تکریم زن، صرفاً یک کار تشریفاتی یا مناسبتی نیست، بلکه ضرورتی تمدنی و اخلاقی است. جامعه‌ای که زن را بفهمد، به او احترام بگذارد و برای آرامش و کرامتش برنامه‌ریزی کند، بدون تردید آینده‌ای انسانی‌تر و عاطفی‌تر خواهد ساخت. در مقابل، جامعه‌ای که نسبت به رنج‌ها، نیازها و نقش زن بی‌تفاوت باشد، دیر یا زود دچار فرسایش در بنیان خانواده و در نتیجه، در ساختار اجتماعی می‌شود.

آرامشی که زن به خانه می‌بخشد، سرمایه‌ای است که قابل اندازه‌گیری با هیچ شاخص اقتصادی نیست، اما نبود آن می‌تواند سراسر یک جامعه را تحت‌تأثیر قرار دهد. امروز که جهان با موج‌های تنش، اضطراب و تغییرات سریع مواجه است، ارزش زن به‌عنوان نگهبان آرامش خانواده بیش از همیشه آشکار می‌شود. حضور یک زن آگاه، ریشه‌دار و متصل به معنا، خانه را از درون بیمه می‌کند؛ بیمه‌ای که در برابر بحران‌های روحی، اخلاقی و حتی اقتصادی دوام می‌آورد.

در نهایت، زن در خانواده تنها حضور ندارد، بلکه تأثیر می‌آفریند؛ تأثیری که گاه دیده می‌شود و گاه در سکوتی عظیم جریان دارد. شناخت این حقیقت، مسئولیت ما را در تکریم، حمایت و همراهی زنان چند برابر می‌کند. زیرا خانواده بدون زن، خانه نیست؛ و جامعه بدون زن، آینده‌ای روشن نخواهد داشت.

هفته زن، یادآور همین حقیقت است: زن، نه تنها نقش‌آفرین، بلکه هویت‌بخش خانواده است.